Musical '14-'18

14-18 spektakel musical is geen geschiedenisles. Deze voorstelling vertelt niet het hele verhaal van de Eerste Wereldoorlog. Het toont de oorlog zoals hij aan de hand van verhalen, muziek, zang, … kan worden opgeroepen. Om bepaalde aspecten binnen de verhaallijn nog dieper te laten doordringen, hebben de auteurs de vrijheid genomen om historische feiten anders te ordenen.

Met dit pakket wil het In Flanders Fields Museum jullie als leerkracht bijstaan om de koppeling tussen de musical en geschiedenis te maken. Bepaalde stukken uit de voorstelling worden uitgelicht en historisch geduid. Aan de hand van getuigenissen, brieven, foto’s en objecten uit de museumcollectie maken we dit alles nog tastbaarder. Bij elk thema vind je mogelijke opdrachten zodat leerlingen zich actief verder kunnen verdiepen.

Werkwijze : Laat leerlingen, per groep, een thema selecteren en de bijgevoegde opdracht uitvoeren. Dit gieten ze in een presentatie en stellen ze aan de rest van de klas voor.

1. DIES IRAE

“Dies irae, dies illa. Solvet saeclum in favilla…” ~ musical 14-18

‘Dag van toorn’, de openingswoorden van een Latijnse hymne over het laatste oordeel. Wat ogenschijnlijk begon op 28 juni 1914 in de Bosnische hoofdstad Sarajevo met de moord op de Oostenrijkse kroonprins aartshertog Frans Ferdinand en zijn vrouw Sophia Chotek door de Servische nationalist Gavrilo Princip, ontaarde in een ware Apocalyps.

Verdieping

2. ON LES AURA

“Hoor allen mijn stem. Hoor de stem van God. Uw order is: schiet elke vuile Duits gewoon kapot.” ~ musical 14-18

Een oorlog komt er niet zomaar. ‘Het rijpen van de geesten’ hoort tot de cruciale voorbereiding. Het creëren van een vijandbeeld, specifiëren van het wij-zij verhaal, het ontmenselijken van de ander,… . Alle registers worden hiervoor open getrokken. Het huidige mediale landschap biedt ongekende mogelijkheden. De impact van dit alles is groot en dat wist men toen ook.

verdieping

3. KAPOTTE STAD

“We maken nog een kans. Maar ’t Is erop of eronder.” ~ musical 14-18

De oorlog loopt letterlijk vast. Beide partijen graven zich in op de strategisch best mogelijke plaatsen. Hoogtes in het landschap spelen hierbij een cruciale rol en tekenen hierbij ook meteen het doodsvonnis van Ieper.

verdieping

4. AFSCHEIDSBRIEF

“Alles op zijnen tijd, Desmet. Hier! Begin maar met uwe brief.” ~ musical 14-18

Voor ze naar een aanval of gevaarlijke opdracht trokken, kregen soldaten de aanbeveling om een boodschap achter te laten voor het geval ze niet zouden terugkeren.

verdieping

5. DE SLUIZEN

“Nog efkes en die Duitsers geraken niet meer bij ons!” ~ musical 14-18

Van november 1914 tot september 1918 zal een brede watervlakte de militaire activiteit langs dit front doen omschrijven als een eindeloze ‘Wacht aan de IJzer’.

verdieping

6. HET HOSPITAAL

“Beterschap, Brilkas, dat ge rap terug naar ’t front kunt.” ~ musical 14-18

“In een oorlog zijn er twee groepen van mensen: diegenen die letsels toebrengen en degenen die letsels herstellen. Het lijdt weinig twijfel dat in alle oorlogen, en dan vooral in deze oorlog, de eerstgenoemden beter werden voorbereid op hun taak.” ~ Amerikaans chirurg Harvey Cushing

verdieping

7. DE LOOPGRAVEN

“Alleen maar modder en slijk, sergeant, maar misschien ligt dat aan mijn brilglazen.” ~  musical 14-18

Het front tussen het strand van Nieuwpoort en de Leie bij Armentières liep in het najaar van 1914 vast. De laatste opening in de linie van het westelijk front was daarmee gedicht. Van de Belgische kust tot aan de Zwitserse grens, over 800 km, begonnen beide kampen zich in te graven.

verdieping

8. DILEMMA’S

“Laat de Duitsers door uw hand schieten. Dan zijt ge gekwetst! Dan kunt ge naar het veldhospitaal!” ~ musical 14-18

‘Er ligt een smerig bezinksel op de bodem van de meeste zielen. Oorlog, hoe groots ook, is niet noodzakelijk een zuiveringsproces dat mannen en naties loutert. Er bestaat volk genoeg dat je de nobele kanten beschrijven, de heroïsche kant, de geëxalteerde kant van de oorlog. Ik moet je beschrijven wat ik gezien heb, de andere kant’. ~Ellen Newbold La Motte, hoofdverpleegster, The Backwash of War

verdieping

9. KRIJGSRAAD

“Soldaat Laenens Kamiel, wat hebt gij ter uwer verdediging te zeggen?” ~ musical 14-18

“Ik was aangesteld tot rechter in de krijgsraad. Van 8 u tot 12 u en van 1.30 u tot 4 u ben ik bezig geweest met het luisteren naar conclusies en pleidooien en het uitspreken van veroordelingen! Ik was zelfs in de gelegenheid te stemmen voor de terechtstelling van een soldaat die zichzelf vrijwillig verminkt had.” ~ Benjamin Simonet, 21 jaar december 1914

verdieping

10. BRIEVEN

“In elke volle maan, in elke koude nacht, zo helder als kristal… zie ik u” ~ musical 14-18

De brieven aan het thuisfront waren onderhevig aan militaire censuur, die onder andere verbood om informatie prijs te geven over de verblijfplaats van de eenheid.

verdieping

11. GAS

“Gasmaskers! Gasmaskers aan! Nu godverdomme!’ ~ musical 14-18

In de vroege avond van 22 april 1915, draaiden gespecialiseerde Duitse troepen ten noorden van Ieper simultaan de kranen open van 6000 vooraf ingegraven gascilinders. Meer dan 150 ton chloorgas werd losgelaten op de geallieerde frontlijn tussen Steenstrate en Langemark.

verdieping

12. KERSTBESTAND

‘De soldaten staan nu als broers bij elkaar.’ ~ musical 14-18

Op een paar plekken van onze loopgraaf waren op de borstwering kerstbomen met brandende kaarsen gezet, waarover de Engelsen door middel van geroep en applaus hun vreugde lieten merken. ~Kurt Zehmish, Duits onderofficier – Kerstmis 1914

verdieping

13. WAPENSTILSTAND

‘Valt er iets te vieren?’ ~ musical 14-18

Om elf uur vanmorgen eindigde de gruwelijkste en vreselijkste oorlog die de mensheid ooit heeft geteisterd. Ik hoop dat we mogen zeggen dat, op deze historische ochtend, aan alle oorlogen een einde is gekomen.’

verdieping